سبک شناسی در سطح نحوی (4)

ب) زمان  

عامل زمان در جمله، نشان‌دهندة میزان فاصلة گوینده یا نويسنده با موضوع است. می‌دانیم که میزان فاصله گوینده با واقعیت، زاویة‌ دید و ذهنیت وی را نشان می‌دهد. از اين رو عامل زمان، متغير مهمي در میزان واقعگرایی متن و شیوة‌ نگاه مؤلف به امور به شمار مي‌رود.  ...........

ج) صدای دستوری

بخشی از رابطة سبک و اندیشه در صداي دستوري[i] بازتاب می یابد. در زبانشناسی، صداي دستوري عبارت است از رابطة ميان رخداد يا حالت بيان شده در فعل با دیگر شرکت کنندگان در آن (فاعل، مفعول و. . . ). صدای دستوری در کنار دیگر وجوه فعل مانند زمان، نمود،‌ وجهیّت و حالت بازشناخته می‌شود. صداهاي دستوری در زبانهای مختلف متفاوت است اما معمول‌ترین آنها عبارتند از صدای فعال، منفعل و انعکاسی. ..........

ادامه نوشته

سبک شناسی درسطح نحوی (3)

در یادداشتهای پیشین از تقارن و همبودگی سبك و انديشه گفتیم و اهمیت بررسی  وجهیت در  سخن. «کیفیت‌های بیان امور» و نیز هر نوع دخالت گوینده در بیان یک موضوع را در عناصر دستوری می توان جست. جهت‌گیری گوینده در کلام، نوع رابطة او را با شنونده تعیین می‌کند و نقش بینافردی سخن در همین جا مشخص می شود.

در این یادداشت ‌این جهت‌گیری را در سه مقولة فعل، قید و صفت بررسی می‌کنیم.

ادامه نوشته