سبک عمومی و گفتمان مسلط
در این جدول شمایی از نسبت سبکهای فارسی با گفتمانهای مسلط هر دوره تنظیم شده است:
قطعاً این جدول دقیق نیست و دوستان می توانند بر آن چیزی بیفزایند ای بکاهند:
نام سبک |
گفتمان مسلط |
ارزشها و مبانی نظری |
خراسانی: درباری |
سلطنت |
ذهنيت اقتدارگرای فاتح دربار ، شادنوشی و طبيعت ستايی |
خراسانی: حماسی |
ملیگرایی |
بازشناسی هویت ملی، گفتمان ملیت، هویتاندیشی |
آذربايجانی / ارانی |
فضلگرایی |
غلبة دانشهای عصری، دینداری |
عراقی |
عرفانگرایی |
ايدهآليسم صوفيانه، دنياگريزی، نمادگرایی |
تيموری |
تقلید |
نظیرهگویی، تفنن ادبی، معماگویی، جوابگویی شاعران بزرگ |
مکتب وقوع |
واقعنگری |
واقعگرايی اجتماعی، ظهور طبقة پيشهور، |
سبک اصفهانی |
ذهنگرایی |
نازکخیالی، مضمونتراشی، کشف تناسبها، استعارهگرایی |
طرز خیال هندی |
ذهنگرایی |
افراط در خیالتراشی، پیچیدهگویی، بیمعناگویی |
سبک بازگشت |
سلطنت |
ارزشهای درباری، بازگشت به الگوهای ادبی کهن (خراسانی) |
سبک مشروطه |
نوگرايی نقادانه |
نقادی سنت، تجددخواهی به شیوة غربیان |
شعر نیمایی |
نخبهگرایی |
فردگرایی، ابهام آفرینی، نمادگرایی، فرم ارگانیک |
شعر رمانتیک |
یأس اجتماعی |
غمپرستی، فردگرایی، تنهایی و انزواگزینی، یأس فلسفی |
شعر انقلاب |
انقلابیگری |
مبارزة سیاسی، آرمانگرایی، احیای ارزشهای شیعی، |
شعر جنگ |
صدور انقلاب |
ارزشهای شیعی، عرفانگرایی، شهادت طلبی، |
شعر پسامدرن |
ساختارشکنی |
سنتگریزی، تأویلگرایی، قطعیتناباوری ، ترجمانگرایی |
[1] . dominant discours